Małe miasteczka mają pecha. Zwłaszcza te leżące niedaleko dużych miast, albo przy ruchliwych trasach. Omijamy je obwodnicami pędząc w góry albo nad morze, albo przeciskamy się przez centrum, klnąc na kolejne czerwone światła. Nieraz przez głowę przemknie myśl – o jak tu ładnie, trzeba by się zatrzymać, zwiedzić. Cóż droga daleka, nie ma czasu, może następnym razem.

Przykładem niech będzie Chełmno, urokliwe miasteczko położone przy jedynce prowadzącej z Gdańska na południe. Mijałem je milion razy. Nawet raz tam byłem, przywiozła mnie karetka na sygnale. Próbując ominąć dwóch pijaków, którzy postanowili odbyć wieczorową porą romantyczny spacer przy księżycu środkiem drogi, dachowałem kasując doszczętnie auto. Sami rozumiecie, że raczej nie byłem w nastroju do zwiedzenia Chełmna.

W małych miastach ludzie się nie śpieszą. Tu czas płynie wolniej. Wszyscy się znają. Na ulicach, w sklepach witają się po imieniu, pozdrawiają, uśmiechają. Nie ma korków ani problemów z parkowaniem. Uwielbiam te klimaty. Widocznie jestem małomiasteczkowy. Lubię przysiąść na rynku albo głównej ulicy, deptaku i obserwować. Być widzem w teatrze gdzie aktorami są mieszkańcy grający role.

Sklepikarz stojący przed swoim sklepem. Krawężniki (tak nazywam gości nie mających nic do roboty) wystające godzinami na rogach ulic, często z piwem albo tanim winem w ręku. Młoda dziunia w wypasionej furce ściągająca zawistne spojrzenia aborygenów. Zapewne żona lokalnego biznesmena, która przyjechała do fryzjerki. Młode matki z wózkami, facet z lodem i jamnikiem, emeryt karmiący gołębie. Starsze kobiety w oknach, oparte o haftowane poduszeczki, lustrujące godzinami ulicę.

Tak właśnie jest w Chełmnie. Zachowało ono dawną siatkę ulic, i pierwotną zabudowę. Na dodatek otoczone jest średniowiecznymi murami miejskimi. Można obejść je wkoło w niecałą godzinę. Na środku rynku króluje przecudnej urody renesansowy ratusz, z umieszczonym na jednej ze ścian wzorem pręta chełmińskiego. Wiele kamienic pamięta czasy średniowieczne. Zabytkowe kościoły i bramy miejskie.

Byłem tam ponad dwie godziny. Wydawało mi się, że zobaczyłem wszystko, nasyciłem się niczym miś miodem. Nie mogłem Chełmnu (dobrze odmieniłem? A może Chełmnowi?) poświecić całego dnia, był tylko paciorkiem różańca mojej jednodniowej wyprawy. Pognałem dalej do Torunia, a potem wracając na północ wstąpiłem do Gołubia Dobrzynia, Radzynia, Grudziądza.

Następnego dnia, gdy doszedłem do siebie, poszperałem w sieci. Doszło do mnie, że zobaczyłem tylko fragment, ominąłem najważniejsze zabytki, polizałem z wierzchu. Jednym słowem Fraglesi siadaj dwója! Trzeba będzie pojechać jeszcze raz i tym razem nie skończy się tylko na polizaniu.

Zdjęcia z Chełmna możesz obejrzeć w mojej galerii.